Việc tự lắp ráp máy tính cá nhân (PC) đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết nhờ sự phong phú của các linh kiện và tài nguyên hướng dẫn trực tuyến. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là quá trình này luôn diễn ra suôn sẻ. Ngay cả với những người có kinh nghiệm, một số công đoạn vẫn có thể trở nên tẻ nhạt và gây khó chịu. Bài viết này sẽ điểm qua 5 thử thách thường gặp nhất khi tự build PC và chia sẻ những mẹo nhỏ giúp bạn biến chúng thành trải nghiệm bớt “đau khổ” hơn.
1. Quản Lý Cáp (Cable Management)
Công đoạn ít thú vị nhất
Sắp xếp và đi dây cho toàn bộ hệ thống là một công việc khá phiền toái, đặc biệt nếu bạn đang làm việc trong một chiếc vỏ case mid-tower nhỏ gọn. Mặc dù các vỏ case hiện đại đã được thiết kế với nhiều không gian và rãnh đi dây tiện lợi, nhưng không gì tệ hơn việc đã kết nối tất cả các dây cáp, chỉ để rồi nhận ra mặt sau của case không thể đóng lại vì quá nhiều “rác” bên trong. Lúc đó, bạn sẽ phải bắt đầu quá trình rút và đi lại dây cáp một cách chậm chạp, đầy thất vọng, với mong muốn duy nhất là hệ thống có thể khởi động.
Không có một giải pháp “thần kỳ” nào cho việc quản lý cáp, nhưng một trong những chìa khóa để có một bộ dây gọn gàng là tận dụng tối đa các điểm buộc cáp có sẵn và tránh dồn tất cả các dây qua một kênh trung tâm duy nhất. Cáp nguồn 24-pin của bo mạch chủ thường khá dày, vì vậy bất cứ thứ gì bị kẹt bên dưới nó đều có thể khiến tấm chắn bên không thể đóng được. Khi có thể, hãy cố gắng giữ các dây cáp sát với khay sau nhất có thể và thử các đường đi khác nhau đến điểm kết nối của chúng. Đôi khi, đường đi ngắn nhất không phải lúc nào cũng là đường gọn gàng nhất.
2. Kết Nối Các Chân Cắm Mặt Trước (Front Panel Headers)
Đặc biệt khó với người mới
Kết nối dây cáp mặt trước vào mainboard của máy tính
Cũng tương tự như việc quản lý cáp nói chung, việc kết nối các chân cắm của mặt trước vỏ case (front panel headers) vào bo mạch chủ có thể rất khó chịu. Bạn thường sẽ phải nheo mắt, một tay cầm dây, một tay cầm đèn pin để dò dẫm. Tuy nhiên, không nhất thiết phải như vậy. Hãy bỏ qua lòng tự trọng và mở cuốn cẩm nang (manual) của bo mạch chủ ra. Nó sẽ cung cấp cho bạn một sơ đồ rõ ràng hơn nhiều về chân cắm nào đi vào đâu và theo hướng nào. Tôi thường thấy dễ dàng hơn khi cắm các chân ở hàng dưới cùng trước, vì nếu không, bạn sẽ rất khó nhìn thấy những gì mình đang làm. Ngoài ra, hãy loại bỏ cái adapter nhỏ ngớ ngẩn đi kèm với một số bo mạch chủ; chúng cực kỳ lỏng lẻo và dễ bị ngắt kết nối. Cắm trực tiếp vào bo mạch chủ gần như luôn là lựa chọn tốt nhất.
3. Kết Nối Cáp Nguồn EPS Cho CPU
Coi chừng các ngón tay!
Cổng nguồn CPU EPS trên bo mạch chủ ASUS ROG Crosshair X670E Hero
Thử thách này mang tính cá nhân cao. Các kết nối cáp nguồn EPS cho CPU, thường nằm ở phía trên bên trái của socket CPU, thường được bố trí chen giữa hai bộ tản nhiệt. Điều này không hẳn là một vấn đề lớn nếu bạn đang làm việc trong một chiếc vỏ case có nhiều không gian phía trên bo mạch chủ. Tuy nhiên, trong hầu hết các kịch bản, đó là một điều xa xỉ.
Việc cắm các đầu nối này có thể cực kỳ khó khăn, không chỉ vì có quá ít không gian cho ngón tay của bạn, mà còn vì hướng của đầu cắm đòi hỏi cáp phải được bẻ gập một cách sắc nét. Đây thực sự là một cơn ác mộng: một đường đi cáp chật hẹp, bạn không thể nhìn thấy đầu cắm, và bạn cũng có quá ít không gian để thao tác. Thành thật mà nói, không có nhiều cách để làm cho việc này dễ dàng hơn, nhưng có thêm một người hỗ trợ cầm đèn pin và động viên tinh thần cũng đủ để giảm thiểu những từ ngữ không hay.
4. Vít Ổ Cứng M.2
Dễ thất lạc
Ổ cứng Samsung 980 Pro SSD được gắn trên bo mạch chủ
Các ổ cứng M.2 là một điều kỳ diệu về kích thước, tốc độ và dung lượng. Về lý thuyết, chúng khá dễ lắp đặt so với các ổ SATA truyền thống. Tuy nhiên, trên thực tế, tôi đã không ít lần gặp phải trường hợp ổ cứng bị lắp sai trụ đỡ hoặc vít, dẫn đến việc phải chạy ra cửa hàng máy tính gần nhất. Các cơ chế lắp đặt không cần ốc vít (toolless assembly) chắc chắn giúp ích rất nhiều, cũng như việc sở hữu một bộ công cụ có từ tính. Nếu bạn đang nâng cấp dàn máy hiện có của mình bằng một ổ M.2 mới, hãy kiểm tra bo mạch chủ của bạn và xem liệu nó có đi kèm với các phần cứng bổ sung nào không trước khi bạn mua.
5. Kiểm Tra Tương Thích Linh Kiện
Vô số cạm bẫy tiềm ẩn
Bo mạch chủ NZXT N7 B650E với tản nhiệt CPU đã được lắp đặt
Khả năng tương thích có thể là nỗi ám ảnh của bất kỳ người mới tự build PC nào. Một số linh kiện dễ dàng kết hợp với nhau, như CPU với bo mạch chủ, nhưng những linh kiện khác có thể gây ra những dấu hỏi lớn. Chắc chắn, tản nhiệt của bạn có thể hoạt động với CPU và chắc chắn nó sẽ vừa với bo mạch chủ, nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu nó chặn khe cắm PCIe trên cùng? Tình huống chính xác này đã xảy ra trong một dự án build PC của bạn tôi, và kết quả là anh ấy phải trả lại tản nhiệt và chọn một mẫu khác. Chiều dài của card đồ họa (GPU) cũng là một yếu tố “ngầm” khác cần lưu ý, và với việc GPU ngày càng lớn hơn, đây là điều cần đặc biệt chú ý nếu bạn đang lắp ráp một dàn máy mới.
Những cạm bẫy tương thích nhỏ như vậy chỉ có thể tránh được hoàn toàn bằng cách kiểm tra kỹ lưỡng. Một số công ty cung cấp danh sách tương thích rất chi tiết, ví dụ như Noctua. Các thương hiệu ít nổi tiếng hơn có thể “hên xui” hơn một chút, và có thể yêu cầu bạn tìm kiếm trên các diễn đàn trực tuyến để tìm kiếm một người nào đó có tình huống tương tự như của bạn.
Dù đôi khi phải “vật lộn” với các chân cắm EPS hay các chân cắm mặt trước, tôi vẫn yêu thích quá trình tự lắp ráp PC. Thật sự rất hài lòng khi thấy mọi thứ sáng lên và khởi động đúng cách, đặc biệt là khi tôi lắp một hệ thống cho người khác. Mặc dù vậy, tôi vẫn mong rằng chúng ta sẽ tìm ra những cách để làm cho quá trình build PC trở nên dễ dàng hơn nữa trong tương lai. Bạn có gặp khó khăn nào khác khi tự build PC không? Hãy chia sẻ trong phần bình luận bên dưới nhé!
