Thiết bị lưu trữ mạng (NAS – Network-attached storage) từ lâu đã trở thành giải pháp toàn diện cho vô vàn nhu cầu, từ việc đóng vai trò máy chủ media, chạy máy ảo cho đến triển khai các hệ điều hành khác nhau. Tuy nhiên, với quá nhiều chức năng đa dạng, người dùng thường dễ bỏ qua hoặc đánh giá thấp một số khía cạnh quan trọng, mà sau này có thể trở thành vấn đề lớn hoặc cơ hội tiềm ẩn. Trong hầu hết các trường hợp, một hệ thống NAS thường bị đánh giá thấp hoặc vượt quá nhu cầu thực tế của người dùng, và sự không phù hợp này dễ gây ra sự thất vọng về sau.
Dưới đây là 6 điều bạn có thể sẽ phải “học một cách khó khăn” về các thiết bị NAS và hệ thống mạng của chúng.
6. Tốc Độ Gigabit Không Đủ Nhanh
Các thương hiệu vẫn tiếp tục bán các mẫu NAS được trang bị cổng Gigabit cơ bản, với một số tùy chọn nâng cấp. Nhưng nếu cả NAS và router của bạn đều có cổng Gigabit, bạn sẽ nhanh chóng đạt đến giới hạn tốc độ 125MB/s qua mạng LAN. Tốc độ này có thể ổn cho các tác vụ nhẹ như sao lưu dữ liệu hoặc truyền phát media cơ bản. Tuy nhiên, một khi bạn bắt đầu đẩy các tải nặng hơn một cách liên tục – như video 4K, truyền tệp lớn, hoặc ảnh RAW – nút thắt cổ chai này sẽ trở nên rõ ràng và gây khó chịu.
Ổ cứng HDD và SSD trong hệ thống NAS của bạn hoàn toàn có khả năng đạt tốc độ cao hơn nhiều, đặc biệt với bộ nhớ đệm (caching) và cấu hình RAID phù hợp. Lúc này, cổng Gigabit trở thành điểm nghẽn, kìm hãm hiệu suất tổng thể. Đây chính là lúc bạn sẽ cảm thấy cần phải nâng cấp lên chuẩn 2.5GbE hoặc thậm chí 10GbE để khai thác tối đa sức mạnh của NAS. Và nếu một kết nối LAN có dây Gigabit còn không đủ nhanh, liệu bạn có thực sự nghĩ Wi-Fi sẽ đủ tin cậy cho bất kỳ tác vụ nghiêm túc nào không?
5. Router Là Nút Thắt Cổ Chai Thực Sự
Nếu bạn đang sử dụng một bộ định tuyến (router) cấp thấp và kết nối nó với NAS, bạn có thể nhận thấy nó gặp khó khăn khi xử lý nhiều luồng truyền tải đồng thời. Ngay cả hệ thống cáp tốt nhất và NAS mạnh mẽ nhất cũng không thể cứu vãn tình hình nếu router của bạn không đáp ứng được yêu cầu. Khi mạng trở thành điểm yếu trong hệ thống của bạn, bạn có hai lựa chọn: hoặc nâng cấp router, hoặc tiết kiệm chi phí bằng cách thử tính năng gom băng thông (Link Aggregation).
Thiết bị chuyển mạch mạng, NAS và bộ định tuyến minh họa kết nối mạng gia đình
Với một thiết bị NAS hỗ trợ Link Aggregation, bạn có thể kết nối hai cáp LAN giữa NAS và router, giúp tăng gấp đôi băng thông hiệu quả. Điều này tạo ra sự khác biệt lớn, đặc biệt nếu bạn có nhiều người dùng hoặc một nhóm làm việc đang truy cập NAS cùng lúc. Trên thực tế, bạn có thể tiếp tục sử dụng cổng Gigabit trong một thời gian dài nếu áp dụng Link Aggregation, trì hoãn chi phí nâng cấp router hoặc cổng LAN lên tốc độ đa Gigabit.
4. Hố Sâu Tùy Chỉnh Hiệu Suất
Mua một mẫu NAS được xây dựng sẵn cao cấp thường đi kèm với tiềm năng nâng cấp trong tương lai – nhiều thiết bị cho phép bạn nâng cấp hệ thống khi nhu cầu phát triển. Một số có khe cắm NVMe chuyên dụng cho bộ nhớ đệm SSD, giúp tăng tốc độ truyền tải đáng kể. Những thiết bị khác lại bao gồm các khe cắm RAM bổ sung để giúp đa nhiệm mượt mà hơn. Như đã đề cập, Link Aggregation cũng giúp bạn tận dụng tối đa băng thông hiện có.
Nhưng mọi thứ thực sự trở nên hấp dẫn (theo cách tốt nhất) khi bạn tự xây dựng một hệ thống NAS DIY. Đột nhiên, bạn có quyền kiểm soát gần như mọi thứ – từ phần cứng đến phần mềm. Bạn có thể nâng cấp CPU, điều mà các thiết bị NAS thương hiệu thường không cho phép, hoặc chọn từ một loạt các hệ điều hành NAS tùy thuộc vào trường hợp sử dụng của bạn (ví dụ: TrueNAS, OpenMediaVault, Unraid). Bạn có thể đi sâu đến mức nào hoàn toàn phụ thuộc vào bạn – và đam mê “vọc vạch” của mình.
Thanh RAM SODIMM bên trong thiết bị NAS TerraMaster F8 SSD Plus, minh họa khả năng nâng cấp RAM cho NAS
3. NAS, Tên Gọi Mang Tính Đánh Lừa
Cái tên “Network-attached storage” (lưu trữ gắn mạng) có thể khiến bạn nghĩ rằng nó chỉ là một ổ cứng được gắn vào mạng với chức năng đơn giản. Nhưng một thiết bị NAS còn hơn thế rất nhiều – bạn có thể coi nó như một máy chủ nhỏ gọn, luôn bật. Các khả năng của nó vô cùng rộng lớn, từ việc chạy các bộ chứa Docker cho nhiều ứng dụng khác nhau, quản lý một hệ thống giám sát hoàn chỉnh, hoặc thậm chí tự động hóa ngôi nhà thông minh của bạn, tất cả đều không cần dựa vào các dịch vụ của bên thứ ba.
Hệ thống camera giám sát được kết nối với thiết bị NAS, cho thấy khả năng đa nhiệm của NAS ngoài việc lưu trữ
Trong một gia đình điển hình, NAS có thể thực sự hữu ích trong các hoạt động hàng ngày: sao lưu ảnh và video, lưu trữ ảnh hệ thống máy tính xách tay, hoặc lưu trữ một máy chủ media tổ chức và truyền phát nội dung của bạn như Netflix. Chắc chắn, nó có thể lưu trữ dữ liệu của bạn, nhưng điều bạn làm với dữ liệu đó mới là thứ khiến NAS trở nên đặc biệt.
2. Phức Tạp Hơn Một Giải Pháp Thay Thế Đám Mây Đơn Thuần
Một thiết bị NAS thường được quảng cáo như một giải pháp thay thế lưu trữ đám mây, nhưng ý tưởng đó đã đơn giản hóa mọi thứ quá mức. Đúng vậy, bạn có thể truy cập NAS từ xa, giống như cách bạn làm với dịch vụ đám mây, nhưng việc thiết lập không hề thân thiện với người dùng. Bạn sẽ cần cấu hình thủ công nhiều thành phần: từ việc lựa chọn giữa chuyển tiếp cổng (port forwarding) hoặc thiết lập máy chủ VPN, đến việc quản lý DNS động (Dynamic DNS) từ nhà cung cấp dịch vụ Internet của bạn để bạn vẫn có thể truy cập NAS nếu địa chỉ IP công cộng của bạn thay đổi.
Cáp Ethernet và cáp nguồn được cắm vào mặt sau của thiết bị NAS TerraMaster F8 SSD Plus, minh họa các kết nối cần thiết
Và nếu bạn vô tình mở sai cổng – hoặc để một cổng mở không cần thiết – bạn có thể khiến NAS của mình bị lộ ra trước các mối đe dọa như ransomware. Đó là lý do tại sao tốt nhất bạn chỉ nên thiết lập truy cập từ xa nếu bạn thực sự biết mình đang làm gì. Đối với hầu hết mọi người, lưu trữ đám mây vẫn là lựa chọn an toàn và tiện lợi hơn khi xét đến mọi rủi ro có thể xảy ra.
1. Chúng Được Thiết Kế Để Hoạt Động Với Đám Mây
Đây là một quan niệm sai lầm phổ biến rằng NAS là một sự thay thế hoàn toàn cho đám mây. Trên thực tế, nó được tạo ra để bổ trợ cho đám mây. Hầu hết các chuyên gia đều khuyên bạn nên sử dụng NAS cùng với lưu trữ đám mây. Dù mạnh mẽ đến đâu, một NAS đơn lẻ không cung cấp bảo mật dữ liệu hoàn chỉnh. Đó là lý do tại sao việc có một bản sao lưu ngoài trang web (off-site backup), như đám mây, là rất quan trọng.
May mắn thay, nhiều thiết bị NAS đi kèm với các công cụ tích hợp để đồng bộ hóa với các nền tảng đám mây – từ Google Drive đến Amazon S3 (một số thương hiệu thậm chí còn cung cấp dịch vụ đám mây độc quyền của riêng họ với khả năng tích hợp sâu). Cách tiếp cận kết hợp này mang lại cho bạn những điều tốt nhất của cả hai thế giới – kiểm soát dữ liệu của riêng bạn, cùng với sự tiện lợi và an toàn của một bản sao lưu ngoại vi.
Lời Khuyên Khi Chọn Mua NAS
Nếu bạn đã quyết định bổ sung một thiết bị NAS vào hệ thống của mình, hầu hết mọi người nên chọn các mẫu được xây dựng sẵn. Chúng cung cấp thiết lập có hướng dẫn và đi kèm với các tính năng tích hợp. Mặc dù chúng vẫn mang tính kỹ thuật, nhưng trải nghiệm sử dụng hàng ngày chủ yếu là cắm và chạy. Nhưng nếu bạn là người thích phiêu lưu và mày mò, bạn có thể tự xây dựng NAS (DIY) hoặc thậm chí tận dụng một chiếc PC cũ để biến thành NAS, nhằm kéo dài vòng đời phần cứng không sử dụng và tiết kiệm tiền trong quá trình này.
Hình ảnh thiết bị NAS QNAP TS-464, một lựa chọn đáng cân nhắc cho giải pháp lưu trữ mạng
QNAP TS-464 là một mẫu NAS bốn khay ấn tượng với thiết kế nổi bật, thông số kỹ thuật nội bộ mạnh mẽ và hỗ trợ hồng ngoại cho điều khiển từ xa. Nếu bạn đang tìm kiếm một thiết bị NAS được trang bị tốt nhất để chạy Plex (hoặc các giải pháp media khác) mà không tốn quá nhiều tiền, đây là một lựa chọn tuyệt vời.
Thông số nổi bật của QNAP TS-464:
- Thương hiệu: QNAP
- CPU: Intel Celeron N5095
- Bộ nhớ RAM: 8GB DDR4 (tối đa 8GB)
- Số khay ổ đĩa: 4
- Khả năng mở rộng: 2x M.2 PCIe 3.0, 1x PCIe Gen 3 x2
- Cổng kết nối: 2x 2.5 GbE, 2x USB-A 3.2 Gen 2, 2x USB-A 2.0, 1x HDMI
Chia Sẻ Kinh Nghiệm Từ chiasethuthuat.com
Hy vọng những “bài học xương máu” trên sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về thế giới NAS và tránh được những sai lầm phổ biến. NAS là một công cụ mạnh mẽ, nhưng việc hiểu rõ những tiềm năng và giới hạn của nó là chìa khóa để tối ưu hóa trải nghiệm sử dụng. Bạn có kinh nghiệm nào khác khi dùng NAS muốn chia sẻ không? Hãy để lại bình luận bên dưới nhé!
