Không có linh kiện PC nào thu hút sự chú ý và hào quang nhiều như card đồ họa (GPU). Mỗi lần ra mắt GPU mới đều đi kèm với vô số tin đồn và rò rỉ, sau đó là những bài đánh giá, phân tích và bình luận không ngừng. Giữa cơn sốt truyền thông này, các nhà sản xuất không ngừng nỗ lực gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng bằng cách tiếp thị những tính năng ít liên quan đến hiệu suất thực tế.
Không phải người tiêu dùng nào cũng dành thời gian xem mọi video phân tích và đánh giá hiệu năng GPU. Vì vậy, họ dễ dàng tin vào một số lầm tưởng tai hại về card đồ họa. Các nhà sản xuất GPU, và thậm chí các công ty khác, đã tận dụng những lầm tưởng này để thuyết phục bạn mua những sản phẩm mới nhất mà họ đang bán, ngay cả khi chúng không tạo ra sự khác biệt đáng kể nào cho trải nghiệm chơi game của bạn. Việc hiểu rõ những sự thật đằng sau những chiến lược marketing này sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định mua sắm thông minh hơn, tránh lãng phí tiền bạc vào những nâng cấp không cần thiết.
1. PCIe 5.0 Có Thực Sự Cần Thiết Cho GPU Hiện Đại?
Thực tế không hề cần thiết
Giao tiếp PCIe đã trải qua nhiều thay đổi qua các năm, tiến hóa đến chuẩn PCIe 5.0 mà chúng ta thấy ngày nay trên các card đồ họa mới nhất. Mặc dù băng thông tối đa có sẵn cho card đồ họa của bạn trên khe cắm PCIe 3.0 thấp hơn nhiều so với trên khe PCIe 5.0, nhưng sự khác biệt hiệu suất thực tế trong các tựa game chỉ nằm trong khoảng 1–4%. Đó là mức hiệu suất bạn có thể bị mất đi khi không chi thêm tiền cho một trong những bo mạch chủ mới hơn hỗ trợ khe PCIe 5.0.
Ngay cả card đồ họa mới thuộc dòng RTX 50 hoặc RX 90 của bạn, dù có hỗ trợ PCIe 5.0, vẫn sẽ hoạt động hoàn hảo mà không có bất kỳ tổn thất hiệu suất thực sự nào trên khe PCIe 4.0 hoặc thậm chí là PCIe 3.0. Nhiều nhà sáng tạo nội dung và các trang báo công nghệ đã bác bỏ những lo ngại về hiện tượng nghẽn cổ chai GPU do sử dụng các khe cắm PCIe cũ hơn. Tuy nhiên, các nhà sản xuất bo mạch chủ vẫn tiếp tục quảng bá mạnh mẽ tính năng kết nối GPU PCIe 5.0. Một người đang xây dựng PC chơi game mới có thể sẽ có hỗ trợ PCIe 5.0 trên bo mạch chủ họ chọn, nhưng hoàn toàn không có lý do gì để nâng cấp PC hiện có của bạn chỉ vì tính năng này.
2. Nhiều VRAM Hơn Có Nghĩa Là Hiệu Suất Tốt Hơn?
Chỉ khi bạn thực sự cần đến nó
Toàn bộ cuộc tranh luận về tình trạng thiếu VRAM trên các GPU của Nvidia đã mang lại sự chú ý cần thiết cho vấn đề này. Tuy nhiên, hệ quả là nhiều người tiêu dùng hiện tin rằng nhiều VRAM hơn sẽ tự động đảm bảo FPS cao hơn. Đúng là nếu GPU của bạn hết VRAM, bạn có thể sẽ gặp tình trạng giật lag, kết cấu đồ họa không hoàn chỉnh và thậm chí là treo game. Nhưng điều này chỉ xảy ra khi GPU của bạn đủ mạnh để cần nhiều VRAM hơn ở độ phân giải mục tiêu.
Một GPU yếu hơn, ví dụ như RTX 3060, được thiết kế cho việc chơi game ở độ phân giải 1080p, và có thể sẽ không bao giờ cần đến toàn bộ 12GB VRAM mà nó có sẵn. Ngược lại, những GPU như RTX 3070, có khả năng đẩy FPS cao ở độ phân giải 1440p, sẽ bị nghẽn cổ chai do bộ đệm khung hình nhỏ của chúng. Ngay cả các GPU cao cấp như RTX 4070 Ti và RTX 4080 Super cũng thiếu VRAM đủ cho mức hiệu suất thô mà chúng có khả năng – 12GB và 16GB, tương ứng, không đủ cho những chiếc card này. Lầm tưởng này cho phép các nhà sản xuất GPU và các đối tác AIB quảng bá số lượng VRAM lớn hơn trên các card cấp thấp để khiến chúng trông mạnh mẽ hơn so với thực tế.
3. Các Phiên Bản AIB Cao Cấp Hơn Thực Sự Nhanh Hơn Đáng Kể?
Có thể mát hơn và đẹp hơn, nhưng không nhanh hơn bao nhiêu
Có một niềm tin phổ biến rằng các mẫu GPU đắt tiền hơn từ các nhà sản xuất AIB (Add-in-Board) bằng cách nào đó “tốt hơn” các biến thể cấp thấp hoặc các card tham chiếu (reference card) từ Nvidia hoặc AMD. Các nhà sản xuất như Asus, MSI, Zotac và Gigabyte khiến người tiêu dùng cảm thấy rằng các mẫu cao cấp của họ bằng cách nào đó nhanh hơn các mẫu cấp thấp. Tất nhiên, họ cần tiếp thị các mẫu khác nhau dựa trên sự khác biệt về giải pháp tản nhiệt, thiết kế và một số tính năng bổ sung, nhưng điều này thường vượt ra ngoài ranh giới của hiệu suất.
Về FPS thực tế, một card tham chiếu hoặc biến thể AIB rẻ hơn hoạt động gần như tương đương với các biến thể AIB đắt tiền này. Sự khác biệt chỉ một chữ số hoặc khoảng 5% FPS không hề đáng để chi thêm 100 hoặc 200 USD cho một mẫu AIB “sang chảnh”. Bạn chỉ cần mua một trong những mẫu rẻ hơn từ thương hiệu mà bạn tin tưởng, hoặc nếu có sẵn ở khu vực của bạn, hãy chọn phiên bản tham chiếu từ Nvidia hoặc AMD.
Hình ảnh cận cảnh card đồ họa Nvidia RTX 5070 Founder's Edition, thể hiện thiết kế quạt kép và các cổng kết nối
4. Cần Nguồn Công Suất Khủng Cho Card Đồ Họa Cao Cấp?
Ngay cả GPU 90-series cũng không cần PSU 1600W
Nhờ vào mức tiêu thụ điện năng lớn của các GPU hiện đại, nhiều người tiêu dùng đã bắt đầu tin rằng họ cần phải mua bộ nguồn (PSU) có công suất vượt mức cần thiết để hỗ trợ các GPU cao cấp. Mặc dù đúng là các GPU như RTX 4090 và RTX 5090 có mức TDP lần lượt là 450W và 575W, nhưng bạn hoàn toàn có thể sử dụng một bộ nguồn 1000W chất lượng cao cho cả hai chiếc card này. Ngay cả khi kết hợp RTX 5090 với Core Ultra 9 285K, một bộ nguồn 1200W vẫn là đủ.
Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng vẫn đang vội vã mua các bộ nguồn 1600W cho những cấu hình tương đối khiêm tốn, tin rằng công suất cao hơn và nhiều tính năng hơn của các bộ nguồn đó sẽ giúp dàn PC chơi game của họ an toàn hơn. Việc bảo vệ PC của bạn bằng một bộ nguồn chất lượng cao là cực kỳ quan trọng, nhưng bạn không cần phải tin vào những nỗ lực marketing của các nhà sản xuất PSU. Hầu hết những người mua bộ nguồn mới không cần quá 1000W, và điều đó sẽ không thay đổi trong tương lai gần.
5. Mọi Game Thủ Đều Khao Khát Sử Dụng Ray Tracing?
Không được tìm kiếm nhiều như Nvidia vẫn tưởng
Nvidia đã mang công nghệ dò tia (Ray Tracing) thời gian thực đến các GPU của mình vào năm 2018, và kể từ đó, mọi thứ đã thay đổi. Công ty có thể đã thúc đẩy đồ họa chơi game tiến lên, nhưng họ đã đòi hỏi một “thuế dò tia” rất lớn từ người tiêu dùng. Ngay cả khi nhiều game thủ không mấy quan tâm đến Ray Tracing, Nvidia vẫn tiếp tục tiếp thị GPU của họ tập trung mạnh vào đồ họa dò tia. Một bộ phận lớn game thủ ngày nay chỉ đơn giản muốn hiệu suất thô tốt với mức giá phải chăng.
Những trường hợp mà Ray Tracing làm cho một tựa game trông thực sự ngoạn mục có thể đếm được trên đầu ngón tay. Tuy nhiên, nhận thức về Ray Tracing trên thị trường vẫn tiếp tục cho phép Nvidia duy trì các chính sách định giá cao. AMD có thể đang làm tốt hơn với các GPU như RX 9070 XT, nhưng giá của dòng RX 90 đáng lẽ phải thấp hơn nữa. Thực tế là việc bật Ray Tracing mà không có công nghệ nâng cấp độ phân giải (upscaling) và tạo khung hình (frame generation) khiến một tựa game gần như không thể chơi được đã nói lên nhiều điều về bản chất vẫn còn non trẻ của công nghệ này.
Bảo vệ bản thân khỏi những lầm tưởng về GPU
Nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO) là có thật, đặc biệt khi các GPU mới và cải tiến liên tục được ra mắt. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải so sánh các sản phẩm mới với những sản phẩm hiện có, đánh giá nhu cầu chơi game của bạn và quyết định xem chi phí trên mỗi khung hình có hợp lý để bạn nâng cấp hay không. Thông thường, người tiêu dùng bị cuốn vào sự cường điệu marketing xung quanh các GPU mới và chi tiêu nhiều hơn mức cần thiết. Một khi bạn nhìn thấu được những chiêu trò của nhà sản xuất đang cố gắng tận dụng các lầm tưởng phổ biến để bán những sản phẩm đắt đỏ, bạn sẽ đưa ra những quyết định mua sắm tốt hơn.
Bạn đã từng mắc phải lầm tưởng nào về GPU chưa? Hoặc bạn có những kinh nghiệm nào muốn chia sẻ để tránh lãng phí tiền bạc vào việc nâng cấp card đồ họa không cần thiết? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
