Ngành công nghiệp game, dù đầy tiềm năng và lợi nhuận khổng lồ, cũng không thiếu những câu chuyện về các dự án “bom tấn” nhưng cuối cùng lại trở thành “bom xịt”. Mỗi năm, chúng ta đều chứng kiến nhiều tựa game gặp phải những trục trặc lớn khi ra mắt, nhưng có những trò chơi lại đi vào lịch sử như những thất bại tài chính tốn kém nhất mọi thời đại. Những thất bại này không chỉ gây ra tổn thất tài chính khổng lồ, mà còn dẫn đến việc đóng cửa các studio phát triển và thậm chí là cái chết của nhiều thương hiệu game được yêu thích.
Trong bài viết này, chiasethuthuat.com sẽ cùng bạn nhìn lại 8 tựa game đã “đốt” hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đô la mà vẫn không thể gặt hái thành công, để lại những bài học đắt giá cho toàn ngành công nghiệp game. Hãy cùng khám phá những nguyên nhân đằng sau các thất bại đau lòng này.
8. Darksiders II
$50 Triệu
{width=2200 height=1100}
Darksiders là một series game hành động chặt chém (hack-and-slash) lấy bối cảnh về Bốn Kỵ Sĩ Khải Huyền. Trong phần đầu tiên, người chơi vào vai War, còn ở Darksiders II, bạn sẽ nhập vai Death (Cái Chết). Cái tên này dường như khá phù hợp với số phận của Darksiders II.
Sau khi nhà phát hành THQ đầu tư gần 50 triệu đô la vào dự án này, Darksiders II được xem là một trong những tựa game có chi phí phát triển đắt đỏ nhất thời bấy giờ. Mặc dù nhận được đánh giá khá tốt từ giới chuyên môn, game chỉ bán được vỏn vẹn một triệu bản sau năm đầu tiên ra mắt. Con số này khiến Darksiders II bị đánh giá là một trong những thất bại thương mại lớn nhất thập kỷ, góp phần không nhỏ vào sự sụp đổ của THQ sau đó.
7. Shenmue
$70 Triệu
{width=738 height=410}
Shenmue là một dự án đầy tham vọng của Sega vào thời điểm ra mắt, với chi phí sản xuất lên tới hơn 70 triệu đô la. Đáng tiếc, Sega đã không bao giờ có thể thu hồi được số tiền đã đầu tư. Mặc dù hiện tại Shenmue được coi là một “cult classic” (tựa game kinh điển được giới mộ điệu yêu thích), nhưng khi ra mắt, tựa game này lại có doanh số kém cỏi. Mãi cho đến phần tiếp theo, series này mới thực sự gây dựng được một lượng người hâm mộ trung thành.
Shenmue là một tựa game phiêu lưu hành động thế giới mở, nơi người chơi hóa thân thành Ryo Hazuki trong hành trình báo thù cho cái chết của cha mình dưới tay Lan Di. Bất chấp thất bại về mặt tài chính ban đầu, Shenmue đã tiên phong hoặc ít nhất là phổ biến rất nhiều cơ chế gameplay mà chúng ta coi là hiển nhiên ngày nay, như:
- Chu kỳ ngày/đêm: Hệ thống thời gian thực thay đổi môi trường.
- NPC có lịch trình hàng ngày: Các nhân vật không phải người chơi (NPC) có cuộc sống và hoạt động riêng.
- Quick-Time Events (QTE): Chuỗi sự kiện yêu cầu phản ứng nhanh của người chơi.
- Hiệu ứng thời tiết động: Thời tiết trong game thay đổi một cách tự nhiên.
Những đóng góp này đã định hình nhiều tựa game thế giới mở sau này, chứng tỏ tầm nhìn vượt thời đại của trò chơi.
{width=1200 height=1800}
6. Too Human
$80 Triệu
{width=1400 height=700}
Sau gần một thập kỷ phát triển đầy “địa ngục”, tựa game nhập vai hành động (Action RPG) Too Human cuối cùng đã ngốn từ 80 đến 100 triệu đô la chi phí. Đau đớn hơn, game này sau đó còn bị tòa án yêu cầu gỡ bỏ khỏi các kệ hàng. Quá trình phát triển Too Human kéo dài đến mức game phải được xây dựng lại ba lần riêng biệt cho các nền tảng PlayStation, GameCube và Xbox 360.
- 1999: Studio Silicon Knights bắt đầu phát triển game cho PlayStation 1, nhưng dự án bị bỏ dở.
- Sau đó: Nintendo hợp tác với studio để phát hành trên GameCube, nhưng quá trình phát triển lại bị đình trệ và hủy bỏ lần nữa.
- Cuối cùng: Microsoft tiếp quản dự án cho Xbox 360, và sau thêm năm năm phát triển, game cuối cùng cũng được ra mắt.
Tuy nhiên, cùng thời điểm đó, một vụ kiện đang diễn ra với Epic Games (liên quan đến việc sử dụng Unreal Engine) đã dẫn đến phán quyết của tòa án yêu cầu tiêu hủy tất cả các bản game chưa bán được. Điều này khiến Silicon Knights không thể bán thêm game, đồng thời phải trả gần 4.5 triệu đô la tiền bồi thường và chi phí pháp lý, đẩy studio này vào bờ vực phá sản.
5. APB: All Points Bulletin
$100 Triệu
{width=1920 height=1080}
APB: All Points Bulletin là một ví dụ khác về tựa game mất quá nhiều thời gian và tiền bạc để phát triển, cuối cùng không bao giờ có thể thu lại lợi nhuận thực sự. APB là một game trực tuyến nhiều người chơi (MMO) khổng lồ, nơi người chơi được chia thành hai phe: cảnh sát (enforcers) và tội phạm (criminals), chiến đấu để giành quyền kiểm soát thành phố San Paro.
Được công bố vào năm 2005, game được phát triển bởi cùng một người đã tạo ra các tựa game đình đám như Grand Theft Auto và Crackdown. Điều này đương nhiên khiến người hâm mộ rất kỳ vọng vào trò chơi mới. Tuy nhiên, khi ra mắt, game bị đánh giá là chưa hoàn thiện, với nhiều phàn nàn từ người chơi về việc game thiếu nội dung chiều sâu và hệ thống điều khiển khó sử dụng. Sau màn ra mắt kém cỏi, game chỉ tồn tại được một năm trước khi các máy chủ bị đóng cửa và studio Realtime Worlds đằng sau nó tuyên bố phá sản.
{width=1200 height=1800}
4. E.T. The Extra-Terrestrial
$100 Triệu
{width=1920 height=1080}
Trong khi nhiều tựa game khác trong danh sách này gây ra tổn thất tài chính hoặc đóng cửa studio sau thất bại, E.T. The Extra-Terrestrial lại bị coi là nguyên nhân chính gây ra sự sụp đổ của toàn bộ ngành công nghiệp game. E.T. The Extra-Terrestrial là một tựa game chuyển thể từ bộ phim đình đám cùng tên, được phát triển cho hệ máy Atari 2600. Nhận thấy cơ hội lớn từ sự nổi tiếng của bộ phim, Atari đã nhanh chóng mua bản quyền game với số tiền đáng kinh ngạc: 22 triệu đô la.
Đáng tiếc, đội ngũ phát triển game chỉ có vỏn vẹn năm tuần để hoàn thành và xuất xưởng tựa game này. Khi ra mắt, game đã phải nhận làn sóng chỉ trích dữ dội vì hệ thống điều khiển kinh khủng và đồ họa thậm chí còn tệ hơn. Atari, đã sản xuất năm triệu băng game, nhưng chỉ bán được 1.5 triệu bản, và gần 700.000 bản bị trả lại ngay sau đó. Phản ứng tiêu cực từ người tiêu dùng lớn đến mức E.T. The Extra-Terrestrial được coi là một trong những chất xúc tác chính dẫn đến sự sụp đổ của ngành công nghiệp trò chơi điện tử vào năm 1983.
3. Skull & Bones
$200 Triệu
{width=1200 height=1800}
Sau thành công vang dội của Assassin’s Creed Black Flag, người hâm mộ đã nài nỉ Ubisoft phát hành một tựa game chỉ tập trung vào chủ đề cướp biển. Nhưng đến khi Skull & Bones được ra mắt, gần 12 năm sau, thì mọi thứ đã quá muộn. Skull & Bones đã ở trong quá trình phát triển quá lâu đến mức khi nó được phát hành, thể loại game cướp biển đã bị lấp đầy bởi các tựa game khác như Sea of Thieves.
Quyết định biến nó thành một game dịch vụ trực tuyến (live-service game) càng khiến nhiều người hâm mộ xa lánh. Và khi Ubisoft thông báo sẽ không có yếu tố khám phá hoặc chiến đấu trên bộ, hầu như không còn ai thực sự muốn chơi game nữa. Việc CEO của Ubisoft ca ngợi Skull & Bones là một tựa game AAAA (Quadruple A) càng đổ thêm dầu vào lửa và khiến thất bại của nó trở nên đáng xấu hổ hơn khi game cuối cùng đã chìm nghỉm trong “ngăn tủ của Davy Jones” (chìm xuống đáy biển, ám chỉ thất bại hoàn toàn).
2. Suicide Squad: Kill the Justice League
$200 Triệu
{width=1800 height=900}
Suicide Squad: Kill the Justice League là một tựa game bắn súng góc nhìn thứ ba (third-person looter shooter) theo mô hình game dịch vụ trực tuyến, đưa người chơi vào vai Biệt đội Cảm tử chiến đấu chống lại các thành viên Liên minh Công lý bị kiểm soát tâm trí. Tuy nhiên, sau màn ra mắt kém ấn tượng và khả năng giữ chân người chơi tệ hại, game đã phải giảm giá mạnh và thậm chí được tặng miễn phí mà vẫn không thể thu hút thêm người chơi mới.
Có nhiều lý do dẫn đến thất bại của trò chơi này:
- Yếu tố live-service: Nhiều người hâm mộ không hài lòng với mô hình game dịch vụ trực tuyến.
- Tính liên kết cốt truyện: Cộng đồng fan trung thành ghét việc game được coi là một phần của series Arkham nổi tiếng mà lại có chất lượng kém.
- Gameplay và chiến đấu nhạt nhẽo: Lối chơi bị chê là không có điểm nhấn và thiếu chiều sâu.
- Nhiệm vụ lặp đi lặp lại: Thiếu sự đa dạng trong các nhiệm vụ khiến người chơi nhanh chóng nhàm chán.
- Các trận đấu trùm không hấp dẫn: Người chơi chỉ cần bắn các thành viên Justice League bằng các loại đạn khác nhau cho đến khi chiến thắng, thiếu đi sự sáng tạo.
Những yếu tố này đã khiến Suicide Squad: Kill the Justice League trở thành một trong những nỗi thất vọng lớn nhất trong lịch sử game siêu anh hùng.
{width=2000 height=1000}
1. Concord
$400 Triệu
{width=2200 height=1100}
Có thể nói, thất bại thương mại lớn nhất trong lịch sử gần đây chính là Concord. Đây là một tựa game đã được phát triển trong hơn tám năm và sau đó được Sony mua lại. Concord được kỳ vọng sẽ là một game bắn súng anh hùng (hero shooter) theo mô hình game dịch vụ trực tuyến, tương tự như Overwatch hay Valorant. Tuy nhiên, chỉ sau hai tuần ra mắt, các máy chủ của game đã bị đóng cửa, và một tháng sau đó, studio phát triển trò chơi cũng đóng cửa vĩnh viễn.
Sự thất bại của Concord có thể được quy cho một vài nguyên nhân chính:
- Thị trường bão hòa: Thể loại game bắn súng anh hùng đã quá đông đúc trong thời điểm hiện tại.
- Nhân vật mờ nhạt: Các nhân vật trong game thiếu cá tính và không để lại ấn tượng.
- Marketing kém hiệu quả: Chiến dịch quảng bá không đủ sức hấp dẫn người chơi.
- Bỏ qua mô hình miễn phí (free-to-play): Trong khi hầu hết các đối thủ cùng thể loại đều miễn phí, Concord lại yêu cầu người chơi phải mua để trải nghiệm.
Chắc chắn rằng nếu Concord cho phép người chơi trải nghiệm miễn phí, nó đã có thể trở thành một trong những tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) miễn phí tốt nhất trên thị trường. Nhưng việc định giá sai và bỏ qua xu hướng thị trường đã dẫn đến một thất bại thảm khốc với chi phí lên đến 400 triệu đô la.
Thất bại nhưng không bị lãng quên
Mặc dù nhiều tựa game trong danh sách này đã “chết yểu” ngay từ khi ra mắt, nhưng chúng vẫn sẽ tiếp tục sống mãi trong lịch sử ngành game như những thất bại trò chơi điện tử lớn nhất mọi thời đại. Một số game được liệt kê ở trên sau đó đã có các phần tiếp theo hoặc bản làm lại, giúp thương hiệu được hồi sinh. Tuy nhiên, nhiều game khác lại không may mắn như vậy và đã biến mất hoàn toàn khỏi bản đồ ngành game.
Những câu chuyện này là minh chứng rõ ràng cho sự khắc nghiệt của ngành công nghiệp game, nơi ngay cả những dự án được đầu tư hàng trăm triệu đô la cũng có thể sụp đổ nếu không đáp ứng được kỳ vọng của người chơi hoặc không bắt kịp xu hướng thị trường.
Bạn có biết thêm tựa game nào đã gây ra những tổn thất tài chính khổng lồ khác không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
